Realizacja obowiązku szkolnego i obowiązku nauki
Realizacja obowiązku szkolnego i obowiązku nauki
Wymagane dokumenty:
Realizacja obowiązku szkolnego
Wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej
Opłaty za zezwolenia, licencje:
Nie dotyczy
Opłata skarbowa:
Bez opłat
Miejsce złożenia dokumentów:
Urząd Miejski w Śremie
Zespół Obsługi Klienta, pokój nr 01
ul. Plac 20 Października 1
63 – 100 Śrem
Termin załatwienia sprawy:
do 7 dni
Komórka odpowiedzialna:
Zespół Edukacji, pokój nr 02
tel. 61 28 47 168
Tryb odwoławczy:
Od postanowienia służy prawo wniesienia zażalenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu, za pośrednictwem Burmistrza Śremu, w terminie 7 dni od dnia doręczenia.
Dodatkowe informacje:
Realizacja obowiązku szkolnego i obowiązku nauki
PODSTAWA PRAWNA
1. Konstytucja RP- art. 70 ust.1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r., zgodnie z którym nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia.
Jest to obowiązek, jak i prawo każdego obywatela (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
2. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. rozdział 2, art. 15, 16, ust. 5 i 8, art. 17, 18, 19 i 20 (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – dalej: u.o.s.o.
3. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, art. 26 § 1 oraz art. 28 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, Dz. U. z 2015 r. poz. 87, 211, 396).
FORMY SPEŁNIANIA OBOWIĄZKU SZKOLNEGO
Obowiązek szkolny w świetle zapisu art. 16 u.o.s.o. jest spełniany przez młodzież poprzez:
1. uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym szkół specjalnych i specjalnych ośrodków szkolno – wychowawczych,
2. uczęszczanie do szkoły za granicą, w tym na podstawie umów międzynarodowych lub porozumień o współpracy bezpośredniej zawieranych przez szkoły, jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej lub w ramach programów edukacyjnych, jak również przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego państwa w Polsce,
3. spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą w drodze decyzji dyrektora, wydanej na wniosek rodziców/prawnych opiekunów ucznia - art. 16 ust. 8 u.o.s.o.,
4. W ramach nauczania indywidualnego (możliwość ta dotyczy dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły – art. 71 b ust. 1a u.o.s.o.). Sposób i tryb organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży regulują przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 175, poz. 1086),
5. udział dzieci i młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu głębokim w zajęciach rewalidacyjno – wychowawczych, organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami (rozporządzenie MEN z dnia 30 stycznia 1997 r. – Dz. U. z 1997 r. Nr 14, poz. 76).
OBOWIĄZKI RODZICÓW / PRAWNYCH OPIEKUNÓW WYNIKAJĄCE Z OBOWIĄZKU SZKOLNEGO
1. W świetle zapisu art. 18 ust. 1 u.o.s.o rodzice ucznia podlegającego obowiązkowi szkolnemu są zobowiązani do:
a) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły – pkt 1,
b) zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne – pkt 2,
c) zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie sią do zajęć szkolnych - pkt 3,
d) informowania w terminie do 30 września każdego roku, dyrektora szkoły, w obwodzie którym mieszka dziecko o realizacji obowiązku szkolnego za granicą – pkt 4,
e) zapewnienia dziecku realizującemu obowiązek szkolny poza szkołą warunków nauki określonych w decyzji dyrektora szkoły.
Obowiązek ten spoczywa na obojgu rodzicach chyba, że jedno z nich zostało pozbawione przez sąd władzy rodzicielskiej i odnosi się także do prawnych opiekunów dziecka.
2. Rodzicom przysługuje prawo do:
a) wystąpienia do Dyrektora z wnioskiem o spełnienie przez dziecko obowiązku szkolnego poza szkołą;
b) wystąpienia z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki.
Niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji administracyjnej, na podstawie art. 20, oraz w związku z art. 18 ustawy o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Przepis ten odsyła do trybu przewidzianego w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, Dz. U. 2015 r. poz. 87, 211, 396), określanej niżej jako "ustawa egzekucyjna". Na gruncie ustawy egzekucyjnej oba obowiązki należą do kategorii obowiązków o charakterze niepieniężnym (art. 1 i art. 2 § 1 pkt 3) i co do zasady są obowiązkami wynikającymi bezpośrednio z przepisów prawa (art. 3 § 1).
Z kolei na rodzicach dzieci w wieku 16 - 18 lat ciąży obowiązek powiadamiania organów gminy o aktualnej formie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki (art. 18 pkt 5 u.o.s.o.).
ŚRODKI EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ
Wśród wymienionych w art. 1a pkt 12 lit. b ustawy egzekucyjnej środków egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym, tylko grzywna w celu przymuszenia lub przymus bezpośredni, są właściwe dla wyegzekwowania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. Grzywny nie stosuje się wobec ucznia, jako osoby małoletniej. Zgodnie z art. 120 § 2 ustawy egzekucyjnej, nieuczęszczanie dziecka do szkoły skutkować będzie nałożeniem grzywny na jego przedstawicieli ustawowych. Tym samym egzekwowany będzie rodzicielski obowiązek zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne. Egzekucji podlega również obowiązek zgłoszenia dziecka do szkoły, skoro skutkiem zaniechania rodziców (prawnych opiekunów) będzie nieuczęszczanie dziecka do szkoły oraz obowiązek powiadamiania organów gminy o aktualnej formie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. Podobnie na rodziców (prawnych opiekunów), a nie na dziecko, nakładana będzie grzywna w razie zaniechania wypełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą. Grzywna nakładana może być wielokrotnie, z tego samego tytułu - aż do osiągnięcia pożądanego skutku, albo do osiągnięcia górnej granicy kwotowej.
Aktualnie jednorazowa grzywna nie może przekroczyć, dla osób fizycznych, kwoty 10 000,00 zł, a łączna kwota grzywien - 50 000,00 zł
(art. 121 § 2 i § 3 ustawy egzekucyjnej).
Zgodnie z art. 148 ust. 1 ustawy egzekucyjnej przymus bezpośredni polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji drogą zagrożenia zastosowania lub drogą zastosowania bezpośrednio skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej, w celu usunięcia oporu zobowiązanego i oporu innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonaniu obowiązku.
WIERZYCIEL OBOWIĄZKU SZKOLNEGO LUB OBOWIĄZKU NAUKI
Wierzycielem obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki jest dyrektor szkoły, w obwodzie której dziecko zamieszkuje lub gmina, a zależy to od wieku ucznia. Gmina jest wierzycielem dla obowiązku wypełnianego przez młodzież w wieku 16-18 lat, a dyrektor w pozostałym zakresie wiekowym (art. 5 § 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej oraz art. 19 ust. 1 ustawy o systemie oświaty).
Do podstawowych obowiązków wierzyciela należy:
a) wystosowanie upomnienia - art. 15 ustawy egzekucyjnej,
b) wystawienie tytułu wykonawczego - art. 26 § 1 i art. 27 ustawy egzekucyjnej,
c) wystąpienie z wnioskiem o wszczęcie egzekucji - art. 26 § 1 i art. 28 ustawy egzekucyjnej (dotyczy tylko dyrektora szkoły).
Organem egzekucyjnym jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego - o czym stanowi art. 20 § 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej, a co wyjaśnia bliżej, nazywając organy, w art. 1a pkt 14 tej ustawy. Zasadniczą rolą organu egzekucyjnego jest doprowadzenie do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji, czyli wymuszenie na rodzicach / prawnych opiekunach pożądanych zachowań dziecka i/lub samych rodziców, drogą zastosowania grzywny w celu przymuszenia lub przymusu bezpośredniego.
POWINNOŚCI DYREKTORA SZKOŁY W RAMACH KONTROLI SPEŁNIANIA
OBOWIĄZKU SZKOLNEGO I OBOWIĄZKU NAUKI
Według art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów kontrolują spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkujące w obwodach tych szkół.
Czynności składające się na kompetencję kontrolną dyrektora:
1. kontrola wykonywania obowiązków rodziców (prawnych opiekunów), zgodnie z art. 18 ust.1 polegających na:
a) dopełnieniu czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły;
b) zapewnieniu regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne;
c) informowaniu, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie których dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego spełnianego w sposób określony w art. 16 ust. 5b.
2. współdziałanie z rodzicami / prawnymi opiekunami w zakresie zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie się do zajęć szkolnych, a w przypadku spełniania obowiązku poza szkołą, na podstawie zezwolenia - w zakresie zapewnienia dziecku warunków nauki określonych w zezwoleniu;
3. prowadzenie ewidencji spełniania obowiązku szkolnego.
Dyrektor spełnia szczególną rolę w ramach egzekucji administracyjnej - jako uprawniony do żądania wykonania w drodze tej egzekucji określonych obowiązków, czyli jako wierzyciel.
Czynności przedegzekucyjne podejmowane przez dyrektorów szkół podstawowych i gimnazjów:
Niespełnianie obowiązku szkolnego powinno spowodować podjęcie przez dyrektora czynności prawnych zmierzających do zastosowania środka egzekucyjnego.
Podmiotem obowiązku, o którym mowa w art. 18 ustawy o systemie oświaty są oboje rodzice jeżeli przysługuje im władza rodzicielska, albo to z rodziców, któremu prawomocnym orzeczeniem sądu rodzinnego przyznano wykonywanie władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, a także opiekun dziecka (w przypadku braku żyjących i sprawujących władzę rodzicielską rodziców własnych i przysposobionych).
W przypadku obojga rodziców upomnienie, tytuł wykonawczy i wniosek o wszczęcie egzekucji wystawia się na każdego rodzica z osobna.
1. Pierwsza taka czynność wynika z zasady zagrożenia, a jest nią upomnienie. Według art. 15 § 1 ustawy egzekucyjnej adresatem upomnienia jest zobowiązany. Wymagana jest forma pisemna, zaś treść upomnienia to wezwanie do wykonania obowiązku, z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Dla celów dowodowych konieczne jest takie doręczenie upomnienia, aby można było ustalić dzień (datę), w którym doręczenie nastąpiło - czyli w razie korzystania z drogi pocztowej, za zwrotnym poświadczeniem odbioru.
2. Po upływie 7 dni, od dnia doręczenia upomnienia, wierzyciel może dokonać kolejnej czynności, przedegzekucyjnej. Jest nią wystawienie tytułu wykonawczego, o treści wyznaczonej art. 27 § 1 ustawy egzekucyjnej. Wzór tytułu wykonawczego związanego z obowiązkami o charakterze niepieniężnym ustalono na podstawie załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 maja 2014 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz. U. z 2014 r. poz. 650).
3. Następnie dyrektor – wierzyciel, występuje z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Zgodnie z wymogiem art. 28 ustawy egzekucyjnej oraz z uwagi na to, że egzekucja dotyczy w omawianym przypadku obowiązku o charakterze niepieniężnym, dyrektor – wierzyciel, powinien wskazać we wniosku środek egzekucyjny. Jest nim grzywna w celu przymuszenia lub przymusu bezpośredniego - art. 1a pkt 12 lit. b, pierwszy i ostatni tiret.
4. Wniosek oraz tytuł wykonawczy z załączonym dowodem doręczenia upomnienia składa się w organie egzekucyjnym, którym jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, jak stanowi art. 20 § 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej.
W toku postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub osobę przez niego upoważnioną, dyrektor może występować z wnioskami i środkami procesowymi przysługującymi wierzycielowi. Może zastosować zażalenie na postanowienia oraz występować z wnioskami o zawieszenie lub umorzenie postępowania egzekucyjnego.
ZADANIA ORGANU PROWADZĄCEGO
Zasadniczą rolą organu egzekucyjnego jest doprowadzenie do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji, czyli wymuszenie na rodzicach / prawnych opiekunach pożądanych zachowań dziecka i/lub samych rodziców, drogą zastosowania grzywny w celu przymuszenia lub przymusu bezpośredniego.
W Urzędzie Miejskim w Śremie ustala się następujący tryb postępowania:
1.Pion Edukacji i Usług Społecznych przyjmuje wniosek dyrektora szkoły o wszczęcie egzekucji administracyjnej obowiązku szkolnego.
2.W przypadku niespełnienia ustawowych wymagań przez dyrektora szkoły, Pion Edukacji i Usług Społecznych zwraca się z prośbą o uzupełnienie niezbędnej dokumentacji.
3. Burmistrz Śremu podpisuje postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia spełniania obowiązku szkolnego.
4. Pion Edukacji i Usług Społecznych jest odpowiedzialny za wysłanie postanowienia o nałożeniu grzywny do zobowiązanego (za zwrotnym potwierdzeniem odbioru) oraz za archiwizację dokumentów.
5. Pion Edukacji i Usług Społecznych przekazuje do Pionu Zarządzania Finansami Gminy informację o nałożeniu grzywny na zobowiązanego wraz z kopią postanowienia.
6. Kancelaria Urzędu Miejskiego w Śremie przyjmuje wniosek rodzica o umorzenie grzywny, rejestruje go i przekazuje do Pionu Edukacji i Usług Społecznych.
7. Pion Edukacji i Usług Społecznych sprawdza zasadność umorzenia grzywny.
8. Pion Edukacji i Usług Społecznych Urzędu Miejskiego w Śremie uzyskuje od dyrektora szkoły, na wniosek którego wszczęto postępowanie egzekucyjne, pisemną informację o wykonaniu obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego i przygotowuje projekt postanowienia o umorzeniu lub nieumorzeniu nałożonej grzywny.
9. Burmistrz Śremu - podpisuje postanowienie wystawione przez Pion Edukacji i Usług Społecznych i przekazuje do Pionu Zarządzania Finansami Gminy informację o umorzeniu nałożonej grzywny wraz z kopią postanowienia.
10. Gmina - zgodnie z art. 18 ustawy o systemie oświaty - kontroluje spełnianie obowiązków: szkolnego lub nauki w przedziale wiekowym 16-18 lat. Zadanie to połączone jest z rodzicielskim obowiązkiem powiadamiania gminy o formie spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki.
Wytworzył:
Grażyna Kubera
(2018-01-05)
Udostępnił:
Wartecki Adrian
(2015-11-30 14:04:02)
Ostatnio zmodyfikował:
Wartecki Adrian
(2018-01-05 14:34:07)
